School for Humor & Authenticity

Artikel van @RichardSmit in het Financieel Dagblad

Bedrijven huren graag komieken in voor training en coaching. Tot op het allerhoogste niveau. Af en toe schuurt dat een beetje, maar een snufje humor maakt gevoelige onderwerpen wel beter bespreekbaar.

In het Amsterdamse theater van Boom Chicago is mede-oprichter Andrew Moskos in gesprek met een van de vroegere talenten: Seth Meyers van de Amerikaanse Late Night Show. Foto: Boom Chicago

In het kort

Bedrijven huren komieken in voor trainingen, ook voor het topmanagement.

De vaardigheden op het podium kunnen helpen om het leiderschap en de creativiteit en communicatie te verbeteren.

Humor kan moeilijke onderwerpen beter bespreekbaar maken.

‘We moeten het even hebben over de oprichters’, zegt Andrew Moskos van comedygezelschap Boom Chicago. Hij praat — het is een maand geleden — tegen een zaal met de vijftig hoogste managers van Swapfiets, de aanbieder van fietsabonnementen. ‘Drie studenten van de TU Delft, die zoiets hadden: wij zijn ingenieurs, geen fietsenmakers.’

'Daar hadden ze absoluut gelijk in', vervolgt hij zijn spot over het bedrijf dat iedereen in de grote steden kent van de blauwe fietsbanden. ‘In de begintijd waren er grote vertragingen bij de reparaties in de winkels. Ze zijn zéker geen fietsenmakers. Ze runden een opslagbedrijf voor kapotte fietsen.’

Ahum, Boom Chicago … dat zijn toch die stand-upcomedians? Van dat theater aan de Amsterdamse Rozengracht? Zeker. Een improvisatiegezelschap dat grote namen heeft voortgebracht, zoals Seth Meyers van de Late Night Show en Oscar-winnaar Jordan Peele. Altijd lachen. De vraag is alleen wat de grappenmakers in het bedrijfsleven te zoeken hebben, laat staan in de boardroom.

Ze helpen ons beter samenwerken, elkaar leren kennen en vertrouwen, luidt het antwoord van ceo Marc de Vries van Swapfiets. Het bedrijf is afgelopen drie jaar gegroeid als kool, maar veel mensen kennen elkaar helemaal niet. ‘We willen met humor tot meer teamwork komen. We beginnen boven in de boom, door eerst het management te kakken te zetten. Het is inhoudelijk, maar met een kwinkslag.’

Verkopen met humor

Swapfiets is geen uitzondering. Het bedrijfsleven en het podium van stand-upcomedy mogen dan mijlenver van elkaar verwijderd lijken, een groeiend aantal bedrijven huurt comedians in. Zeker in de Verenigde Staten en Engeland trainen ze managers met een vleugje humor in de zachtere vaardigheden, zoals communicatie, creativiteit en leiderschap.

De comedygroep Improv Asylum (IA Innovation) uit Boston komt bijvoorbeeld over de vloer bij bekende bedrijven als Google, Red Bull en Twitter. Dit bedrijf neemt humor heel serieus. Het zag als een van de eerste dat de bekwaamheden die onmisbaar zijn in het improvisatietheater ook bruikbaar zijn om samenwerking en vernieuwing in bedrijven te stimuleren.

In Nederland is Boom Chicago for Business de belangrijkste tegenhanger, maar ook andere clubs voor stand-upcomedy doen opdrachten voor bedrijven. ‘Voor corona deden we er vijf of zes per week, na corona twee of drie’, zegt Mino van Nassau van comedyclub ComedyCity uit Den Haag. ‘De meeste zijn gewoon gericht op vermaak en lach. Soms worden wij gevraagd om personeel te trainen, zoals verkopen met humor of verbeter je speechvaardigheden met humor.’

En theaterregisseur en cabaretdocent Malinca Verwiel maakt al tientallen jaren shows voor ondernemingen met haar trainingsbureau Humor in Bedrijf. De laatste anderhalf jaar coacht ze vooral leidinggevenden — in groepsverband of individueel — via haar School voor Humor & Authenticiteit. ‘Die komen hier omdat ze zichzelf te serieus vinden, te veel in hun hoofd zitten of omdat ze bij medewerkers losser willen overkomen.’

Meer dan vijftig cursisten heeft ze inmiddels gehad, die een cursus van zes weken volgen om spontaner en grappiger te worden. ‘Ze moeten echt oefenen met grapjes maken’, zegt ze. ‘Met iedereen. Ook in de supermarkt. Dat helpt in het werk. Als je leuker met medewerkers kan omgaan, gaan ze meer voor je doen. Humor verbindt en werkt ontwapenend. Het kan spanning wegnemen.’

Af en toe schuurt het

Boom Chicago doet zo’n honderd zakelijke klussen per jaar, zegt directeur Saskia Maas. ‘Het begon met komieken die werden ingehuurd als de baas afscheid nam. De laatste jaren merken we een verschuiving naar C-suiteniveau (de belangrijkste bestuurders, red.).’ Het topmanagement kan volgens haar baat hebben bij humor in strategische projecten, bij cultuurverandering en interne en externe communicatie.

Het Amsterdamse comedygezelschap coachte minister-president Mark Rutte en hielp hem met zijn speech voor het eerste Nederlandse Correspondentendiner. Boom Chicago stond ook de voormalige Ahold-topman Dick Boer bij op een evenement om culturen dichter bij elkaar te brengen na de monsterfusie met het Belgische Delhaize. Andere voorbeelden van klanten zijn Vodafone, ABN Amro, KLM, Heineken, Accenture en FrieslandCampina.

Marieke Spenkelink, hoofd van het wereldwijde zestigkoppige juridische team van FrieslandCampina, huurde de comedians ook in. ‘De bedoeling was om mijn mensen te helpen om crisp and clear te communiceren. Juristen staan nou niet bekend om hun helderheid.’ Daarnaast werden ze getraind om nieuwe ideeën niet te snel af te schieten. ‘Dat is voor ons uitdagend, we zijn getraind om elk risico te benoemen’, zegt Spenkelink. 'Maar je merkt dat voor nieuwe ideeën openstaan meer oplevert dan alleen maar beren op de weg zien.’

Accenture werkt al een jaar of acht met Boom Chicago, vertelt marketingmanager Jochem Vollaard. In eerste instantie om het jaarlijkse innovatie-evenement net even wat anders aan te pakken. ’Niet iedereen vond dat trouwens fantastisch. Af en toe schuurt het een beetje. Maar met een scherpe beschouwing kun je onderwerpen op een zachte manier bespreekbaar maken. Je haalt de angel eruit.’

Daarna volgden leiderschapstrainingen. Vollaard: ‘Met twintig jaar podiumervaring kunnen ze onze mensen helpen om een boodschap beter over te brengen, ook als het niet zo’n welkome boodschap is. Ze geven het vertrouwen dat elke boodschap kan worden gebracht, als je maar authentiek en eerlijk bent.’

Harde grappen
Niet iedere komiek kan voor bedrijven werken, waarschuwt Mino van Nassau van de comedyclub ComedyCity in Den Haag. ‘Zelfs de grootste comedians vinden dat moeilijk. Mensen komen niet voor jou, moeten vaak verplicht luisteren en dan moet het wel heel interessant zijn of over hen gaan, wil je de aandacht vasthouden en de boel aan het lachen maken. En dat soms om tien uur in de ochtend. Zonder een goed glas wijn vooraf.’ Voor bedrijven spelen is een vak apart. Maar als het lukt is humor volgens Van Nassau een onderschat en effectief middel om een boodschap dragelijk, luchtig en vermakelijk te maken. Hoe ver dat gaat, is volgens hem afhankelijk van de wensen van de opdrachtgever, het publiek wat er zit, het soort bijeenkomst en de sfeer die er hangt. 'Bij een aannemersbedrijf zijn de grappen meestal net iets harder en directer dan bij bijvoorbeeld een Engels bedrijf met expats. Ondernemers vinden het in het algemeen moeilijker om op de hak te worden genomen, maar om anderen lachen vinden ze wel heel leuk.’

Richard Smit

Lees het volledige artikel: https://fd.nl/bedrijfsleven/1424995/geen-geintje-komieken-coachen-de-boardroom-ufe2caWV2K9i